W pojeździe mechanicznym wskutek pracy silnika, przekładni i osi występuje szereg drgań. Celem wytłumienia oraz zapobieżenia ich przenoszenia na nadwozie oraz kabinę stosuje się liczne elementy metalowo-gumowo.
Z około 10.000 części samochodu osobowego ok. 5% stanowią elementy wykonane z gumy o najprzeróżniejszym składzie. Jest to zatem wymagający i złożony materiał. Elementy metalowo-gumowe stosuje się także w zawieszeniu. Poprawiają one stabilność toru jazdy podczas skręcania i hamowania, co ma szczególne znaczenie przy nierównej nawierzchni.
Ich zadaniem jest:
- umożliwienie wykonania określonego manewru
- tłumienie hałasów
- przenoszenie sił
- tłumienie drgań
Jakie siły i czynniki działają na zawieszenie można się przekonać dopiero przy dokładniejszej analizie. Bardzo w tym pomocny może okazać się filmik zrealizowany na potrzeby prezentacji niniejszych praktycznych wskazówek. Przedstawiono na nim stanowisko kontroli przedniej osi podczas testu.
Wskazówki
Również silnik i przekładnia są połączone z nadwoziem za pośrednictwem gumowych elementów, co ma na celu zapobieżenie przenoszeniu drgań i hałasów do nadwozia.
Wszystkie elementy gumowe również bez obciążeń mechanicznych ulegają naturalnemu procesowi starzenia się gumy.
Duże wahania temperatury, promieniowanie słoneczne, ozon, śnieg, lód oraz sól drogowa przyspieszają dodatkowo proces starzenia się tych podzespołów.
Przez co na przykład właściwości tłumienia łożysk gumowych są z czasem coraz gorsze. Objawia się to wzmożonym hałasem na gorszych nawierzchniach oraz wpływa negatywnie na właściwości jezdne pojazdu.
Ze względu na ważną rolę jaką pełnią elementy metalowogumowe należy poddawać je regularnym kontrolom, gdyż ich uszkodzenie grozi kosztownymi uszkodzeniami kolejnych części pojazdu.
Podczas wymiany elementów metalowo-gumowych należy pamiętać o kilku sprawach.
Łożysko gumowe kierownicy wolno dociągać jedynie w naprężonym stanie, aby zapobiec przekręceniu i tym samym naprężeniu wstępnym łożyska. W przeciwnym razie grozi to skróceniem jego żywotności.
Niektóre łożyska metalowo-gumowe ze względu na ich konstrukcję mają w różnych kierunkach obciążenia różne właściwości tłumienia.
W przypadku tego rodzaju elementów metalowo-gumowych należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowy kierunek ich montażu (por. XZS167). Na łożysku można znaleźć odpowiednie oznaczenia wskazujące prawidłową pozycję montażu.
Dzięki specjalne konstrukcji łożysko, np. podczas hamowania może tłumić mocniej niż podczas przyspieszania.
Skutkiem nieprawidłowego położenia montażowego mogą być gorsze właściwości jezdne oraz głośniejsza praca.
Czy mamy do czynienia z łożyskiem z pełnej gumy czy może z łożyskiem hydraulicznym, można poznać dość łatwo po samym łożysku. W przypadku łożyska hydraulicznego jest ono wprasowane w panew łożyska i nie jest wulkanizowane. Pomiędzy gumą a metalem tworzy się przez to widoczna krawędź. Łożyska z pełnej gumy nie są wprasowane, lecz wulkanizowane, przez co nie powstaje tego typu widoczna krawędź.
W łożysku hydraulicznym znajduje się ciecz hydrauliczna, która może się swobodnie poruszać. W przypadku odkształcenia łożyska w wyniku ruchów zawieszenia, ciecz przepływa przez wąskie kanały do środka łożyska. Wskutek wytworzonego oporu przepływu uzyskuje się żądany efekt tłumienia.
W przypadku powolnego i równomiernego ruchu również stopień tłumienia jest niewielki, ponieważ ciecz hydrauliczna ma dostatecznie dużo czasu, by przepłynąć z jednej strony na drugą.
Natomiast w przypadku szybkiego i gwałtownego ruchu tłumienie jest duże, ponieważ ciecz hydrauliczna spiętrza się przed kanałem tłumiącym i nie może dostatecznie szybko przepłynąć na drugą stronę.
Podsumowanie: Im szybszy jest ruch, tym większe jest również tłumienie.
Dzięki swoim właściwościom łożysko hydrauliczne zapewnia wysoki stopień bezpieczeństwa i komfortu.
Wskazówka: TRW zaleca wymianę elementów zawieszenia zawsze parami, ponieważ oba elementy mają wówczas ten sam przebieg i były narażone na te same obciążenia.
Po każdej wymianie elementów zawieszenia konieczne jest zawsze sprawdzenie a w razie potrzeby ustawienie jego geometrii!
Kontrola elementów gumowych bardzo się opłaca, gdyż pozwala zaoszczędzić klientom sporo nerwów i pieniędzy.
Warto wiedzieć
Gama produktów ZF Aftermarket
Odkryj pełną ofertę amortyzatorów w naszym katalogu produktów.
